سرآمدان علمی ایران چگونه شناسایی می شوند

به گزارش تیرداد نیوز به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، از سال ۱۳۹۴، برنامه سرآمدان علمی ایران به‌ عنوان یک تسهیل‌کننده برای دستیابی به مرجعیت علمی و ارتقاء کیفیت پژوهش‌ها در کشور به‌طور سالانه برگزار می‌شود.

 امسال نیز در روز یکشنبه ۲۰ آبان‌ماه، مراسمی برای معرفی و تقدیر از برگزیدگان برنامه سرآمدان علمی ایران توسط بنیاد ملی علم ایران برگزار خواهد شد.

علی‌محمد سلطانی، رئیس بنیاد ملی علم ایران، «حمایت و تقدیر از اعضای هیئت‌علمی  و دانشمندانی که در انتشار نتایج پژوهش های فاخر علمی در نشریات معتبر نقش داشته‌اند» را هدف از این برنامه خواند و اظهار کرد: این برنامه از حدود ۱۰ سال پیش در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری آغاز شده و اکنون اجرای آن به بنیاد ملی علم ایران سپرده شده است.

تقدیر از حدود ۶۰ استاد برتر

وی افزود: در این دوره که نهمین دوره از اجرای برنامه سرآمدان علمی است با حداقل تغییرات نسبت به سال‌های گذشته از حدود 60 نفر از استادان با اختصاص پژوهانه تقدیر می شود.

آثار در مجلات معتبر، شرط لازم در فرایند ارزیابی

با توجه به تغییرات و شرایط خاص سال جاری، داشتن آثار منتشر شده در مجلات معتبر، به عنوان شرط لازم برای ورود به فرایند ارزیابی در بنیاد ملی علم ایران تعیین شده است؛ سلطانی در این خصوص اعلام کرد: با توجه به اینکه امسال زمان اندکی برای اجرا و نهایی‌سازی فرایند این دوره در اختیار داشتیم، همان دستورالعمل سال‌های گذشته با تفاوت‌های جزئی مورد تصویب شورای علمی بنیاد قرار گرفت.

وی افزود: برای ورود به این برنامه، اعضای هیئت علمی باید آثار با کیفیتی در مجلات گروه‌های الف، ب، ج و د داشته باشند. تقسیم‌بندی مجلات از الف تا د، مانند ادوار گذشته انجام شده است.

سلطانی ضمن تاکید براینکه  اگر پژوهشگر در سال ۲۰۲۳ میلادی موفق به انتشار یک اثر در نشریات گروه‌های الف، ب و ج،  و دو اثر در نشریات گروه د شده باشد، واجد شرایط ورود به فرایند ارزیابی خواهد بود، افزود: همچنین مقالاتی که دارای استنادهای بالا هستند و یا آن‌هایی که توسط استادان ایرانی در همکاری با برندگان جایزه نوبل و دیگر جوایز معتبر بین‌المللی منتشر شده‌اند، نیز شرایط ورود به این برنامه را فراهم می‌کنند.

سلطانی همچنین اضافه کرد: آثار علمی فوق باید از لحاظ تاثیرگذاری در رسانه‌های اجتماعی بین‌المللی دارای امتیاز باشند و در شاخص تاثیر استنادی نرمال شده جایگاه برجسته‌ای کسب کرده باشند.

 تغییرات جدید در روند انتخاب و تقدیر از برگزیدگان

رئیس بنیاد ملی علم ایران، به تغییرات مهمی در برنامه تقدیر از اعضای هیئت‌علمی اشاره کرد و گفت: برخلاف دوره‌های گذشته، در این دوره هیچ‌گونه رتبه‌بندی برای برگزیدگان نهایی انجام نخواهد شد. این تغییر به منظور ایجاد فضایی عادلانه‌تر و تمرکز بر کیفیت علمی افراد صورت گرفته است.

وی به تشریح تقسیم‌بندی جدید برگزیدگان این دوره در سه گروه مختلف پرداخت و اعلام کرد: گروه اول شامل افرادی است که مقالات خود را در مجلات جریان‌ساز منتشر کرده‌اند، گروه دوم شامل افرادی است که مقالات خود را در مجلات پیشرو منتشر کرده‌اند و گروه سوم شامل افرادی است که مقالات خود را در مجلات منتخب منتشر کرده‌اند.

از پژوهانه‌های یکسان تا استفاده از محقق پسادکتری

سلطانی، از پژوهانه‌ها و امتیازات خاص در نظر گرفته شده برای هر یک از این گروه‌ها خبر داد و افزود:. این امتیازات شامل امکان استفاده از محقق پسادکتری، دریافت لوح و یادبود است. پژوهانه‌های هر گروه برای تمامی افراد آن گروه یکسان است، هرچند که امتیازات علمی افراد بر اساس دستورالعمل‌های مشخص محاسبه شده است.

معرفی سه دانشگاه پیشتاز در اعتبار علمی کشور

علی‌محمد سلطانی درخصوص برنامه سرآمدان علمی ایران که روز یکشنبه ۲۰ آبان‌ماه ۱۴۰۳ ، توسط بنیاد ملی علم ایران برگزار خواهد شد؛ گفت: در این مراسم با حضور معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، مدیران علم و فناوری کشور، رؤسای دانشگاه‌ها و پژوهشگران شاخص، به منتخبان برنامه سرآمدان علمی کشور لوح تقدیر و نامه‌ای مشتمل بر نحوه دریافت پژوهانه تقدیم می‌شود.

وی به معرفی دانشگاه‌های برتر در این برنامه اشاره و بیان کرد: در این مراسم همچنین، سه دانشگاهی که به دلیل حضور فعال اعضای هیئت‌علمی خود، بیشترین امتیاز را در زمینه اعتبار علمی کسب کرده‌اند، معرفی خواهند شد.

انتخاب بر اساس کیفیت و کمیت مقالات منتشره، بدون درخواست از اساتید

رئیس بنیاد ملی علم ایران، درخصوص روند داوری این برنامه‌ که در آن حدود ۶۰ نفر از اعضای هیئت‌علمی منتخب معرفی خواهند شد؛ تشریح کرد: این انتخاب‌ها بر اساس انتشار مقالات باکیفیت در بهترین مجلات علمی صورت می‌گیرد و شامل رشته‌های مختلف علوم پایه، فنی و مهندسی و علوم پزشکی است.

سلطانی ضمن اشاره به اینکه، برخلاف روال‌های معمول در این برنامه هیچ درخواستی از اساتید و اعضای هیئت‌علمی دریافت نشده و اطلاعات به‌طور مستقیم از پایگاه‌های معتبر مانند وب او ساینس و دیگر پایگاه‌های داده استخراج شده است. اظهار داشت: اساس انتخاب، کیفیت و کمیت مقالات منتشر شده توسط افراد است.

انتخاب سرآمدان علمی کشور بدون پیش‌داوری و قضاوت 

وی در ادامه سخنان خود، با تأکید بر رویکرد شفاف و علمی این برنامه گفت: هیچ گونه قضاوت و داوری در مورد افراد، صورت نگرفته است؛ صرفا بر اساس شیوه‌نامه برنامه سرآمدان علمی کشور، اقدام به جمع آوری اطلاعات از پایگاه ها شده است. البته آثار از جهت اینکه سلب اعتبار نشده باشند، مورد ارزیابی قرار گرفتند.

سلطانی در پاسخ به سوال "سرآمدان علمی کشور در چه حوزه‌های تخصصی انتخاب می‌شوند؟" اذعان کرد: مجلاتی که در گروه‌های الف، ب، ج و د در سال‌های گذشته در قالب برنامه سرآمدان علمی کشور معرفی شده‌اند، از رشته‌های علمی مختلفی برخوردارند.

وی افزود: رشته‌های علوم پایه به دلیل تأثیر عمیقشان در توسعه علمی جهان، در این برنامه به‌ویژه مورد توجه قرار گرفته‌اند. با این حال، برگزیدگان شامل رشته‌های متنوعی از علوم پایه، علوم پزشکی و فنی و مهندسی هستند.

خبر خوش برای دانشجویان دکتری؛ فراخوان جدید در راه است!

رئیس بنیاد ملی علم ایران درپایان از انتشار فراخوانی برای حمایت از رساله‌های دکتری در مهم‌ترین فناوری‌های راهبردی خبر داد و گفت: در این فراخوان که به زودی منتشر می شود دانشجویان دکتری می‌توانند از حمایت‌های ویژه‌ای بهره‌مند شوند؛ انتظار می‌رود این اقدام به تسریع فرایند پژوهش و بهبود نتایج علمی آنها کمک شایانی کند.