جزئیات تازه از انفجار حادثه معدن طبس

به گزارش تیرداد نیوز -  ۳۱ شهریور ماه امسال یازدهمین حادثه معدنی در کشور اتفاق افتاد و انفجار معدن زغال‌سنگ طبس در استان خراسان جنوبی موجب کشته شدن ۵۲ نفر و مجروحیت بیش از ۲۰ نفر شد. در گزارشات اولیه دلیل این حادثه نشت گاز متان در یکی از کارگاه‌های شرکت زغال‌سنگ معدنجوی عنوان شده است اما بررسی دقیق این حادثه به کمیته ویژه‌ای متشکل از مسئولان قضایی و وزارت صمت محول شده است تا در اسرع وقت دلیل این حادثه را مورد ارزیابی قرار دهند.

معدن حادثه‌دیده معدنجوی طبس زیرمجموعه شستا بود که در دهه ۹۰ به بخش خصوصی واگذار شده است. این معدن در مسیر جاده زغال‌سنگ طبس واقع شده است. مجموعه زغال‌سنگ طبس مجموعه بسیار وسیعی است که به‌گفته کارگران منطقه هرچه به‌سمت کرمان می‌رود زغال‌سنگ مرغوب‌تری دارد و دیواره‌ها نازک می‌شود اما هرچه به‌سمت یزد می‌رود دیواره‌ها ضخیم‌تر است و زغال‌سنگ مرغوب نیست، حادثه مرگبار در بخش نامرغوب زغال‌سنگ اتفاق افتاده است.

سعید صمدی فعال حوزه معدن در خصوص ابعاد جدید انفجار معدن زغال‌سنگ طبس در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم می‌گوید: معدن زغال‌سنگ پروده ۵ دارای ۳ بلوک بود که در اختیار آقای مجتهدزاده است. این معدن یکی از قوی‌ترین سیستم‌های ایمنی را میان معادن زغال‌سنگ داشت.

وی با اشاره به سیستم تهویه این معدن گفت: هر دقیقه ۴ هزار و ۵۰۰ مترمکعب هوا در این معدن تهویه می‌شد. ما دو مدل تهویه در معادن داریم؛ مدل دهشی و مدل مکشی. معدن پروده طبس سیستم تهویه معدن مکشی داشت، در این حالت لوله مکش هوا در نزدیکی سینه کار قرار می‌گیرد و گردوغبار و گازهای موجود در سینه کار را به خارج هدایت می‌نماید.

تونل مجهز به سیستم تهویه بود

صمدی افزود: به‌علت محدودیت‌هایی که وجود دارد لوله تهویه را نمی‌توان خیلی نزدیک به جبهه کار قرار داد، نزدیکترین فاصله لوله تهویه بین ۱۲ تا ۱۵ متری سینه کار است به همین علت در این فاصله فضای راکدی بین انتهای لوله تهویه سینه کار استخراجی به وجود می‌آید که تمرکز گردوغبار در آن فوق‌العاده زیاد خواهد شد. برای حل این مشکل به‌وسیله یک ونتیلاتور دهشی و یک لوله کوتاه دیگر هوای تازه را به سینه کار انتقال می‌دهند، بر اثر این کار گردوغبار متراکم‌شده به دهانه ورودی لوله مکش وارد می‌شود و این روش به نام اورلاب معروف است.

دبیر انجمن زغال‌سنگ با تأکید بر اینکه در این معدن ورودی‌ها در انتهای بلوک C بود که به‌ترتیب هوا وارد بلوک C و B و A و نهایتاً تخلیه می‌شد، افزود: کل تونل معدن طبس سیستم تهویه داشت و ضمن اینکه این تونل تهویه در عین حال تونل ارتباطی و تونل فرار هم بود که اگر ریزشی در معدن به وجود می‌آمد معدن مسدود نشود.

وی در رابطه با عملکرد معادن زغال‌سنگ نیز به ارائه توضیحاتی پرداخت و گفت: راه‌اندازی معادن زغال‌سنگ این‌گونه است که یک لایه با ضخامت یک متر زغال‌سنگ شناسایی می‌شود، برای اینکه این لایه‌ها را استخراج کنند معمولاً یک تونل بالای لایه زغال‌سنگ و یک تونل هم پایین لایه ایجاد می‌شود، این دو تونل با هم ۱۲۰ متر فاصله دارند و حدود ۱۵ مترمکعب هستند تا امکان تردد واگن و لوکوموتیو وجود داشته باشد.

به‌گفته صمدی، از تونل بالایی با دستگاه‌های مخصوص کار کندن زغال‌ها انجام و در تونل پایین جمع‌آوری زغال‌های کنده‌شده انجام می‌شود.

تخریب کارگاه

وی با اعلام اینکه معمولاً کارگرها یک متر که به جلو می‌روند پشت‌سر خود چوب می‌گذارند تا کارگاه استخراج ریزش نداشته باشد، گفت: در روند استخراج زغال‌سنگ حدود ۵۰ تا ۶۰ متر که کارگرها جلو می‌روند به‌خاطر اینکه کارگاه خارج از اراده تخریب نشود خودشان کار تخریب کارگاه را انجام می‌دهند، به این صورت که با نصب سیم بکسل به چوب‌ها یا یک انفجار کوچک کارگاه را پایین می‌آورند.

دبیر انجمن زغال‌سنگ با ابراز اینکه حادثه معدنجوی طبس هنگام تخریب کارگاه اتفاق افتاده است، اضافه کرد: با تخریب کارگاه یک‌دفعه حجم عظیمی از گاز متان در معدن آزاد می‌شود، البته چون شیفت ۳ بوده تعداد کارگران معدن کم بوده است در غیر این صورت تعداد کشته‌های این حادثه رقم‌های بالاتری داشت.

به‌گفته صمدی، بعد از تخریب کارگاه C که در آن حدود ۱۲ کارگر بودند، چون بلوک‌های C ،B ،A با یکدیگر در ارتباط بودند گاز متان سریعاً به سایر بلوک‌ها سرایت کرده و باعث کشته و مجروح شدن کارگرهای بلوک B شده است. جالب است بدانید گاز متان معمولاً به ۳ درصد برسد احتمال انفجار دارد و در زمان انفجار گاز متان همراه خود تولید دی‌اکسید کربن و مونواکسید کربن می‌کند که اصولاً بو هم ندارد.

وی تصریح کرد: در معدن پروده تونل‌های تهویه با هم در ارتباط هستند و در کارگاه B حدود ۶۰ نفر کارگر مشغول استخراج زغال‌سنگ بودند و چون سیستم تهویه مکشی بود و تمام گازها مستقیم به‌سمت B هدایت شدند، در بلوک B هیچ صدا و انفجاری اتفاق نیفتاده است و دلیل فوت کارگرها نشت گاز بود.

صمدی در پایان گفت: در هر شیفت این معدن ۶۰۰ نفر کارگر کار می‌کردند و در مجموع ۱۷۰۰ نفر در این معدن فعالیت می‌کردند.