تیرداد نیوز

کد خبر: ۵۴۱۱۶
تاریخ انتشار: ۰۴ اسفند ۱۴۰۱ - 15:27 - 23 February 2023

تکم چی مژده بهار را می دهد

«تَکَم و تکم‌گردانی»، میراث ناملموس استان آذربایجان شرقی است که در گذشته جایگاه ویژه‌ای در میان مردم داشته که آن را خوش‌یمن می‌دانستند. تکم‌چی‌ها در روزهای سخت زمستان به روستاها می‌آمدند و نوید نوروز را به مردم می‌دادند.

تیرداد نیوز - علی فلسفی میاب مسؤول ثبت میراث ناملموس آذربایحان شرقی گفت: تکم‌چی‌ها سفیران نوروز در آذربایجان شرقی بوده و هستند که حدود ۵۰ روز به عید مانده در روستاها و شهرستان‌ها راه می‌افتادند و نوید آمدن نوروز را می‌دادند. آن‌ها یک گروه نمایشی عامیانه و مردمی بودند و معمولا چوپانان روستاها این آیین را اجرا می‌کردند. آن‌ها لباس چوپانی به تن می‌کردند و مجسمه‌ای با نماد بز نر به دست می‌گرفتند که به زبان آذری «تکم» نامیده می‌شود و آبادی به آبادی، محله به محله و کوچه به کوچه، مژده رسیدن بهار را به مردم می‌دادند و «تکم» را می‌رقصاندند و اشعاری درباره بهار و نوروز می‌خوانند.

او اضافه کرد: اهالی روستا هم به آن‌ها هدایایی چون نان، گندم، تخم‌مرغ و روغن محلی می‌دادند و آمدن «تکم‌چی‌ها» را خوش‌یمن می‌دانستند. در واقع زمستان‌های آذربایجان برای مردم این خطه بسیار سخت بود و کشاورزها و دامدارها در این فصل مجبور بودند در خانه بمانند. در آن زمان هم تقویمی نبوده و تکم‌چی‌ها به نوعی «گاه‌شمار شفاهی» بودند و به مردم آذربایجان نوید می‌دادند، نوروز در راه است و سرما و سختی رو به پایان است. از این رو آمدن بهار و نوروز برای مردن آذربایجان خبر خوشی بود.

فلسفی میاب، درباره جزییات «تکم‌گردانی» نیز گفت: گروه نمایشی «تکم‌گردانی» از سه نفر تشکیل می‌شود. نفر اول تکم‌گردان است، نفر دوم دو چوب در دست می‌گیرد و به حالت موزیکال آن‌ها را بهم می‌زند و اشعاری در وصف بهار می‌خواند و نفر سوم نیز هدایای مردم را گردآوری می‌کند.

مسؤول ثبت میراث ناملموس آذربایحان شرقی با بیان این‌که این آیین به نام «تکم و تکم‌گردانی» به شماره ۳۰ در تاریخ ۱۹ اسفندماه ۱۳۸۸ در فهرست آثار ناملموس کشور به ثبت رسیده است، ادامه داد: البته «تکم‌چی‌ها» در حال فراموشی بودند، اما در سال ۱۳۹۴ سازمان میراث‌ فرهنگی احیای آیین‌های فراموش شده و در حالی فراموشی را در دستور کار خود قرار داد و این آیین جان دوباره‌ای گرفت و با حمایت میراث‌ فرهنگی، امروز گروه‌های هنری این آیین را اجرا و تکم‌گردانی می‌کنند و در روستاها دوباره تکم‌چی‌ها به میدان آمده‌اند و مژده نوروز را می‌دهند.

این آیین در اردبیل نیز به مناسبت فرا رسیدن بهار، در محله‌های مختلف شهر اجرا می‌شود و بر اساس رسمی دیرین در استان اردبیل در اسفندماه، هر هفته جشنی برای استقبال از بهار برپا می‌شود و معمولاً مردم این جشن‌ها را در بین دو چهارشنبه آخر برپا می‌کنند.

امروز تکم‌گردانی در ایران جایگاه ویژه‌ای دارد و گروه‌های نمایشی زیادی در شهرهای مختلف و تهران این آیین را اجرا می‌کنند و حتی فیلم تلویزیونی با نام «تکم‌چی» به کارگردانی یدالله صمدی سال ۱۳۹۱ ساخته شد که ماهیت آن به تکم‌گردانی بازمی‌گردد و به نوعی راوی این آیین است.

مطالب پیشنهادی
ارسال نظر
پیشنهاد روز

برای تحویل سال بهشت زهرا باز است

نمایندگان کارفرمایی روی حداقل قیمت ها در سبد معیشت متمرکز شده اند

هشدار هواشناسی برای استان های ساحلی در شمال و جنوب کشور

قیمت برخی از شرکت های لوازم خانگی افزایش یافت

جدال بر سر دستمزد 1403 ادامه دارد

طی 3 روز آینده شرایط جوی برای سفر مناسب نیست

چرا دولت رقم 19 و نیم میلیون تومان سبد معیشت را نمی پذیرد