از اسطرلاب برنجی تا شاهنامه‌ای با کاغذ ترمه‌

تیرداد نیوز - موزه ملی ایران این روزها به مناسبت ماه مبارک رمضان روزانه یکی از آثارش را معرفی می‌کند. یکی از آنها نسخه‌ای از قرآن کریم است. این نسخه از معدود نسخه های خطی قرآن کریم به خط کوفی است که به طور کامل در یک جلد آمده است و شامل ۶۴۹ صفحه است که درهر صفحه ١۶ سطر نوشته شده است. این نسخه خطی بدون رقم و تاریخ تحریر است اما در ابتدای آن دارای وقف نامه ای از طرف شاه عباس صفوی می باشد.
سر سوره ها به قلم زر و تحریر مشکی نوشته شده است علائم پایان آیات و تزیینات حاشیه ای مُذَهب و اعراب گذاری به صورت نقطه های مُذهب و شنگرف انجام گرفته است.
جلد مقوا، ابره از بیرون تیماج مشکی با ترنج و کلاله و لچک. اندرون تیماج قهوه‌ای سرطبلدار است.

یکی دیگر از آثار معرفی اسطرلاب مسطح برنجی است، این اسطرلاب کامل برنجی مسطح مدور، با ۷ صفحه مدور مدرج که بر سطح آن ها، جدول ها، جهت های جغرافیایی، اصطلاحات نجومی  نوشته شده و همچنین تزئینات اسلیمی، گیاهی بر روی سطوح آن ها دیده می شود.

در رأس(کُرسی) آن تزییناتی به طرح اسلیمی مشبک کاری، و ترنجی وجود دارد که در جلو ساده و در پشت ترنج، نام سازنده و تاریخ ساخت «خلیل بن حسین محمد علی و تاریخ ۱۱۰۶ » حک شده است.
کتیبه هایی شامل؛ بخشی از سورۀ بقره (آیۀ ۲۵۵ )، صلوات بر ائمۀ معصومین (ع)، دعای ناد علی و یک بیت شعر فارسی از سعدی (غرض نقشیست کز ما باز ماند که هستی را نمی بینم بقایی) در قسمت‌های مختلف روی اسطرلاب نوشته شده است.

نسخه خطی شاهنامه فردوسی بر کاغذ ترمه، ۱۱۷۴ صفحه و ۲۵ سطر در صفحه، دو صفحۀ نخست دارای سر لوح مزدوج مُذهب مرصع، بین سطرها طلا اندازی شده، دارای ۴۳ مجلس، صفحات دارای جدول مُذهب، سر فصل ها شامل یک قاب مُذهب و مزین که عنوان موضوعی هر فصل به قلم سفید آب و تحریر مشکی در آن ها نوشته شده است.
 جلد مقوا، ابره، از بیرون تیماج قهوه ای با تزیین سوخت و زرکوب، اندرون تیماج سرخ دارای ترنج و سرترنج و تزیین معرق.
این شاهنامه دارای مقدمه ای در احوال فردوسی، بعضی ابیات به صورت چلیپا نوشته شده اند. مجلس یازدهم این شاهنامه «دیدار گرسیوز و سیاوش»  نام دارد که در سطح زمین به رنگ بنفش روشن تصویر درآمده است.  

 معرفی پارچه زربفت مزین به سوره نصر،  قطعه پارچه زربفت و گلابتون دوزی، با پودها نقش اندازی شده به رنگ نارنجی، سرمه ای و گلابتون، زمینه زر با نقش ترنج های متقاطعی از ابریشم نارنجی است. در میان هر ترنج یک سطر از سورۀ نصر به طور عمودی و افقی با ابریشم سرمه ای و به خط نستعلیق بافته شده است.