تاریخ جشن نوروز

‌به گزارش تیرداد نیوز، در بخشی از مقالات سعید نفیسی (در زمینه تاریخ تصوف، فرهنگ و ادب ایران) که به کوشش مسعود عرفانیان توسط انتشارات دکتر محمود افشار منتشر شده، درخصوص ⁠⁣تاریخ جشن نوروز آمده است: «نام دوازده ماه تقویم اوستایی که همان تقویم امروزی باشد از نام‌های امشاسپندان گرفته شده است. در ضمن هر سی روز ماه نیز نام جداگانه‌ای داشته است که از نام‌های ایزدان گرفته بودند و نام دوازده ماه نیز جزو نام‌های روزها بوده است.

به همین جهت در هر ماه روزی بوده است که نام روز و نام ماه یکی می‌شده و آن روز را جشن می‌گرفتند. بدین ترتیب دوازده جشن بزرگ در سال بوده است. جشن ماه فروردین را فروردین‌گان و جشن ماه اردی‌بهشت را اردی‌بهشت‌گان و جشن ماه خرداد را خردادگان می‌گفته‌اند و به همین ترتیب برای جشن هر ماهی پسوند «گان» را در آخر نام آن ماه می‌افزوده‌اند. در میان این دوازده جشن سال چهار جشن را به مناسبت اینکه طبیعت در آن روز تغییر یافته است مهم‌تر می‌دانسته‌اند و برای هریک از آنها نام جداگانه‌ای وضع کرده بودند. جشن اول بهار را نوروز و جشن اول پاییز را مهرگان و جشن روز بیست و پنجم آذر را به مناسبت اینکه صد روز پیش از نوروز و پایان سال بود جشن سده و جشن ماه بهمن را بهمنجه می‌گفتند.

چون نوروز در روز اعتدال ربیعی و اول بهار و جشن مهرگان در روز اول اعتدال خریفی و اول پاییز بود قهراً بر دو جشن دیگر یعنی سده و بهمنجه برتری داشت. بیداری طبیعت در اول بهار و نشاط و سروری که در این روز هست ناچار سبب شده بود که نوروز از مهرگان نیز مهم‌تر بود. به همین جهت از همان آغاز نوروز مهم‌ترین و بزرگ‌ترین جشن ایرانیان بوده است.

در داستان‌های ملّی ایران‌ ابتکار نوروز را به جمشید پادشاه داستانی ایران نسبت داده‌اند و به همین جهت اصطلاح «نوروز جمشیدی» از قدیم در ایران معمول شده است.»